Od adwentu, tj. od niedzieli 27 listopada 2022 roku, w Kościele w Polsce będzie realizowany nowy program duszpasterski, któremu towarzyszy hasło: „Wierzę w Kościół Chrystusowy”. Program wynika „z analizy aktualnej sytuacji Kościoła i dość powszechnego uznawania jej, nie tylko pośród duchownych, za wyjątkowo trudną”. Biskup Andrzej Czaja, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP, podkreśla, że „uznano za pierwszorzędne zadanie na dziś i jutro Kościoła w Polsce obudzenie i umocnienie wiary w Kościół, bo zaczynamy wątpić w to dzieło Boga na ziemi, ustanowione dla nas, grzesznych, z myślą o naszym zbawieniu”.
Zapraszamy wszystkich duszpasterzy oraz świeckich liderów, odpowiedzialnych za ruchy i wspólnoty oraz różne wymiary formacji chrześcijańskiego, do zapoznania się z celami nowego programu duszpasterskiego, zawartymi w Zeszycie teologiczno-pastoralnym Programu duszpasterskiego Kościoła katolickiego w Polsce na rok 2022/2023. Oprócz realizacji programu formacyjnego oraz charyzmatu tej czy innej wspólnoty, funkcjonującej w ramach wspólnoty parafialnej, zachęcamy do włączenia w plany formacji na najbliższy rok celów ogólnopolskiego programu duszpasterskiego. Należą do nich:
- uświadomienie wiernym, że Kościół – jako dzieło Bosko-ludzkie – stanowi misterium, którego nie sposób ogarnąć rozumem, dlatego „domaga się” wiary;
- wyjaśnienie, co znaczy wierzyć w Kościół;
- pokazanie, dlaczego Kościół zasługuje na to, aby mu wierzono;
- określenie treści dotyczących Kościoła i zobowiązań wobec niego;
- wyjaśnienie zbawczego sensu i wartości Kościoła;
- zaprezentowanie aktualnego stanu samoświadomości Kościoła, czyli przedstawienie zasadniczych elementów nauki o Kościele;
- obudzenie świadomości naszego bycia Kościołem, świadomości stanowienia „my” Kościoła;
- przybliżenie znaczenia synodalności Kościoła i jej realizacji.
Powyższe cele powinny być realizowane po pierwsze przez przepowiadanie słowa Bożego, liturgię i katechezę. Zachęcamy duszpasterzy, aby tegoroczne rekolekcje adwentowe i wielkopostne były poświęcone tematyce Kościoła oraz, by wspomniane wyżej cele, były treścią homilii głoszonych podczas liturgii w kościołach parafialnych i kaplicach. Zeszyt homiletyczny zawiera wiele propozycji homilii w temacie Kościoła na poszczególne okresy roku liturgicznego, które mogą inspirować kaznodziejstwo parafialne.
Codzienność życia Kościoła dyktuje nam wiele intencji modlitewnych: o pokój na świecie, o świętość małżeństw i rodzin, o katolickie wychowanie dzieci i młodzieży, o nowe powołania i za powołanych do służby w Kościele, za tych, którzy tracą wiarę i odchodzą z Kościoła. Zachęcamy duszpasterzy i głoszących rekolekcje, aby te intencje były obecne podczas organizowanych adoracji i nabożeństw. Jedną z propozycji, kierowanych przez diecezjalne Stowarzyszenie Żywy Różaniec, jest zorganizowanie adoracji Najświętszego Sakramentu i modlitwy różańcowej w powyższych intencjach. Warto włączyć w to dzieło Koła Różańcowe istniejące w parafii.
„Przestrzenią poznawania Kościoła oraz umacniania wiary w jego nadprzyrodzone posłannictwo” jest liturgia. Zeszyt liturgiczny zawiera adoracje, modlitewne czuwania, nabożeństwa i komentarze liturgiczne na różne wydarzenia roku liturgicznego. Wiele z nich dotyczy wydarzeń łączących się z powstaniem i rozwojem Kościoła. Wśród propozycji znajdziemy:
- nabożeństwa związane z rocznicą poświęcenia kościoła katedralnego i parafialnego,
- nabożeństwo posłania animatorów wspólnot parafialnych,
- nabożeństwo dla małżeństw i rodzin w święto Świętej Rodziny,
- Dzień Chorego w parafii,
- adoracja przy grobie Pańskim,
- Wigilia Zesłania Ducha Świętego,
- komentarze do Ewangelii podczas procesji Bożego Ciała,
- nabożeństwo akcentujące wdzięczność za dar Kościoła w XI niedzielę zwykłą,
- nabożeństwo dziękczynne za udzielony sakrament bierzmowania,
- nabożeństwa na uroczystość Chrystusa Króla.
Zeszyt katechetyczny zawiera propozycje katechez dla członków Parafialnych Rad Duszpasterskich, dla rodziców kandydatów do bierzmowania oraz dla dorosłych. Niewątpliwie katecheza parafialna, zwłaszcza organizowana dla dorosłych, jest pilnym wyzwaniem duszpasterstwa parafialnego. Jest ona doskonałym narzędziem na najbliższy rok duszpasterski w realizacji uświadamiania wiernym prawdy o Kościele. Wśród wielu okazji do głoszenia katechezy dorosłych, jak misje, rekolekcje, dni skupienia, warto pomyśleć o wprowadzeniu do niedzielnej służby Bożej krótkie katechezy głoszone przed Mszą św. Co do treści można posłużyć się Katechizmem Kościoła katolickiego, wydawnictwem diecezji płockiej Katechizm płocki oraz propozycjami zawartymi w Zeszycie katechetycznym. Wśród propozycji są także krótkie katechezy poświęcone Kościołowi do rozważań dla rodzin. Są one dostępne na stronie internetowej diecezji.
Zeszyt maryjny, który zwraca uwagę na Maryję Matkę Kościoła, ma pomóc duszpasterzom i wiernym zanurzyć się w tajemnicę Kościoła i doświadczać jej na co dzień. W pierwszej części tego zeszytu mamy do dyspozycji szkice homilii na maryjne dni w roku liturgicznym. Druga część zawiera konferencje, przeznaczone szczególnie dla ruchów i grup apostolskich. Trzecia i czwarta część zawiera rozważania modlitwy różańcowej i Drogi Krzyżowej. Ponadto do wykorzystania duszpasterskiego zamieszczono przemówienie św. Pawła VI, w którym papież ogłosił Maryję Matką Kościoła oraz list Episkopatu Polski wprowadzający w Polsce Święto Maryi Matki Kościoła.
Zachęcamy duszpasterzy i świeckich liderów grup i wspólnot kościelnych do zapoznania się z materiałami duszpasterskimi na nowy rok liturgiczny 2022/2023. Są one dostępne w formie książkowej w parafiach oraz w formie elektronicznej na stronie internetowej diecezji łomżyńskiej. Zachęcamy do śledzenia na bieżąco zakładki Wierzę w Kościół Chrystusowy. Program duszpasterski Kościoła w Polsce na rok 2022/2023, znajdującej się na głównej stronie diecezji. Będą się tam systematycznie pojawiać materiały formacyjne do wykorzystania w duszpasterstwie parafii oraz ruchów i wspólnot.
Ks. Paweł Nocko
PRZEWODNICZĄCY
WYDZIAŁU DUSZPASTERSTWA OGÓLNEGO
KATECHEZY DLA RODZIN:
LISTOPAD 2022 - Po co Kościół?
I niedziela adwentu - Czym jest Kościół?
GRUDZIEŃ 2022 - Po co Kościół?
II niedziela adwentu - W Kościele uczę się kochać
III niedziela adwentu - W Kościele lepiej poznaję siebie
IV niedziela adwentu - W Kościele nikt nie jest sam
Uroczystość Narodzenia Pańskiego - W Kościele otrzymuję życie
STYCZEŃ 2023 - Budowanie Kościoła
Święto Chrztu Pańskiego - Boży plan budowania Kościoła
II niedziela zwykła - Duch Święty działa w Kościele
III niedziela zwykła - Buduję Kościół w każdej chwili życia
IV niedziela zwykła - Moja rodzina staje się Kościołem domowym
LUTY 2023 - Potrzeba wiary w Kościół
V niedziela zwykła - To my jesteśmy Kościołem
VI niedziela zwykła - Wiara w Kościół - wiarą w Boga
VII niedziela zwykła - Śmieci bywają brudne...
I niedziela Wielkiego Postu - Wolność i zaufania
Jego Ekscelencji Księdzu Biskupowi Januszowi Stepnowskiemu, Pasterzowi Kościoła Łomżyńskiego
z okazji święta patronalnego
jako wspólnota diecezjalna składamy serdeczne życzenia:
Bóg, który z miłością powołał Księdza Biskupa do posługi pasterskiej,
niech swą łaską błogosławieństwa
wspiera w codziennej posłudze głoszenia słowa Bożego, sprawowania sakramentów,
niesienia łaski i pokoju wspólnocie diecezjalnej oraz prowadzenia wiernych do zbawienia.
Maryja – Królowa Apostołów i Matka Pięknej Miłości,
niech będzie księdzu biskupowi pomocą i obroną.
STANOWISKO
RADY STAŁEJ KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI
WOBEC DZIAŁAŃ JANA PAWŁA II
ODNOSZĄCYCH SIĘ DO PRZESTĘPSTW SEKSUALNYCH WOBEC MAŁOLETNICH
W przestrzeni publicznej coraz częściej słyszymy pytania o postawę Jana Pawła II wobec dramatu wykorzystywania seksualnego osób małoletnich i bezbronnych przez duchownych, a także o sposób reagowania na tego rodzaju przestępstwa podczas jego pontyfikatu. Coraz głośniej stawiana jest teza, że Papież nie podchodził właściwie do tego rodzaju czynów i niewiele robił, aby ten problem rozwiązać, a nawet go ukrywał. Wydaje się, że panuje swego rodzaju moda na formułowanie tego typu opinii. Wpisuje się to w próby podważenia autorytetu Jana Pawła II, a nawet zakwestionowania jego świętości, potwierdzonej w procesie beatyfikacyjnym i kanonizacyjnym. W konsekwencji stanowi to usiłowanie pomniejszenia znaczenia tego wyjątkowego pontyfikatu dla Kościoła, świata, kultury i człowieka.
Medialny atak na św. Jana Pawła II i jego pontyfikat znajduje także swoją przyczynę w nastawieniu do jego nauczania, wyrażonego chociażby w takich encyklikach, jak Redemptor hominis czy Veritatis splendor, a także w głoszonej przez niego teologii ciała, co nie odpowiada współczesnym ideologiom propagującym hedonizm, relatywizm i nihilizm moralny.
W tej sytuacji uczciwe szukanie prawdy i dawanie jej świadectwa jest obowiązkiem każdego prawego sumienia. Spojrzenie na działania Jana Pawła II powinno uwzględniać kontekst historyczny i ówczesny stan wiedzy, a także uwarunkowania, w jakich on żył. Były one naznaczone przede wszystkim następstwami rewolucji kulturowej 1968 roku, odrzucającej obiektywne kryteria moralności i osobowej odpowiedzialności. Powszechnie głoszono, zwłaszcza w środowiskach uniwersyteckich Zachodu, że wszystko ma tę samą wartość i że, w konsekwencji, nie istnieje odtąd żadna różnica między dobrem i złem, prawdą i fałszem, pięknem i brzydotą. Obecnie pojawiają się nowe ideologie, które są spuścizną rewolucji 1968 roku. Podważają one chrześcijańską antropologię, której podstawową prawdą jest stworzenie człowieka przez Boga, jako kobietę i mężczyznę, na Jego obraz i podobieństwo. W sposób oczywisty walka z chrześcijańską wizją człowieka łączy się z próbami podważania wielkiego autorytetu, jakim na całym świecie cieszy się św. Jan Paweł II, który z ogromną mocą głosił tę wizję na wszystkich współczesnych mu areopagach.
Starając się zrozumieć podejście Jana Pawła II do problemu wykorzystywania seksualnego małoletnich, pragniemy pokazać konsekwentnie podejmowane przez niego działania.
1. Już w początkach pontyfikatu w wprowadzonym przez Jana Pawła II w 1983 roku nowym „Kodeksie Prawa Kanonicznego” jednoznacznie zobligowano przełożonych kościelnych do karania sprawiedliwą karą członków kleru, będących sprawcami wykorzystania seksualnego małoletnich, nie wyłączając wydalenia ich ze stanu duchownego.
W 1992 roku Jan Paweł II ogłosił „Katechizm Kościoła Katolickiego”, który w artykule 2389 stwierdza, że „nadużycia seksualne popełniane przez dorosłych na dzieciach lub młodzieży powierzonych ich opiece” są grzechem, będącym „jednocześnie gorszącym zamachem na integralność fizyczną i moralną młodych, którzy będą nosić jego piętno przez całe życie, oraz pogwałceniem odpowiedzialności wychowawczej”.
2. Prawdopodobnie pierwszy poważny sygnał o przestępstwach seksualnych popełnianych przez duchownych na szkodę osób małoletnich dotarł do Jana Pawła II z Kościoła w Stanach Zjednoczonych w 1985 roku za pośrednictwem nuncjusza apostolskiego w Waszyngtonie. Była to analiza dotycząca nieskuteczności dotychczasowych działań Kościoła w USA wobec sprawców wspomnianych przestępstw. O rzeczywistej skali tego zjawiska nie miano jednak wtedy pełnego wyobrażenia.
3. Podczas wizyty ad limina episkopatu USA w 1993 roku Jan Paweł II zauważył, że biskupi nie byli jednomyślni w stosowaniu prawa karnego w odniesieniu do przestępstw seksualnych popełnianych przez duchownych. Dominowała tendencja do minimalizowania znaczenia prawa karnego w życiu wspólnoty kościelnej, a istniejące narzędzia prawne często nie były stosowane. Nie uświadamiano sobie również tego, jak głębokie i szkodliwe dla psychiki ofiar mogą być skutki tych przestępstw. W tym samym bowiem czasie w skali światowej rosły w siłę ruchy domagające się legalizacji pedofilii.
Po tej wizycie w liście do biskupów amerykańskich Jan Paweł II napisał: „kanoniczne kary, które są przewidziane za niektóre przestępstwa i wyrażają społeczną dezaprobatę wobec zła, są w pełni uzasadnione. Pomagają one zachować wyraźne rozróżnienie między dobrem a złem, przyczyniają się do moralnego zachowania, a także tworzą właściwą świadomość wagi popełnionego zła”.
W drugiej części tego listu Jan Paweł II przestrzegał przed traktowaniem zła moralnego jako okazji do sensacji. „Zło rzeczywiście może być sensacyjne, ale sensacyjność wokół niego jest zawsze niebezpieczna dla moralności” – pisał. Możliwe, że ten sposób myślenia Papieża był pewną konsekwencją wynikającą z jego polskich bolesnych doświadczeń, gdy pod rządami komunistów mass media były niejako urzędowo wrogie wobec Kościoła i częstokroć pojawiające się w niej informacje były po prostu kłamstwami i oszczerstwami. Postawa nieufności i niedowierzania wobec pojawiających się zarzutów dotyczących duchownych była zatem w dużej mierze uzasadniona, tym bardziej że w systemie komunistycznym były one często sposobem dyskredytowania pozycji i działania Kościoła oraz okazją do werbowania współpracowników spośród duchowieństwa.
4. Wydaje się, że w okresie od połowy lat osiemdziesiątych do połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku skandal wykorzystania seksualnego rysował się dla Jana Pawła II głównie jako problem Kościoła w Stanach Zjednoczonych i w krajach anglosaskich. Dlatego w 1994 roku wydał on indult dla Kościoła w USA, którego celem było zapewnienie większej ochrony dzieci i młodzieży poprzez uzgodnienie przepisów kościelnych z prawem amerykańskim. Dokument ten podniósł wiek ochrony osób małoletnich z 16 do 18 lat i wydłużył okres przedawnienia przestępstw wykorzystania seksualnego małoletnich do 10 lat od ukończenia 18. roku życia przez osobę skrzywdzoną. Dwa lata później, w 1996 roku, Papież wydał podobny indult dla Kościoła w Irlandii, skąd również zaczęły napływać informacje o przestępstwach seksualnych popełnionych przez duchownych.
Świadomość Papieża dotycząca skali i skutków tych przestępstw wzrastała zatem wraz z upływem lat. Stawało się dla niego coraz bardziej jasne, że biskupi i wyżsi przełożeni zakonni nie podejmowali adekwatnych i przewidzianych prawem działań oraz że nie radzili sobie z ich stosowaniem.
5. Dlatego, pomimo posoborowych tendencji decentralizacyjnych, w 2001 roku Jan Paweł II wydał dokument Sacramentorum sanctitatis tutela dla całego Kościoła. Dziecko zostało w nim ukazane jako jeden z największych skarbów, który za wszelką cenę należy chronić. Krzywda wyrządzona dziecku w sferze seksualnej została uznana za jedno z najcięższych przestępstw kościelnych i zrównana z profanacją Najświętszego Sakramentu czy złamaniem tajemnicy spowiedzi. Aby uniknąć bagatelizowania tych przestępstw w ramach Kościołów lokalnych, Papież na mocy tego dokumentu ustanowił jurysdykcję Stolicy Apostolskiej nad wszystkimi przypadkami wykorzystania seksualnego małoletnich od momentu uprawdopodobnienia się przestępstwa i nakazał jego zgłoszenie do Kongregacji Nauki Wiary. Odtąd postępowania karne prowadzone w tych sprawach zostały zarezerwowane Stolicy Apostolskiej i po dzień dzisiejszy pozostają pod jej ścisłą kontrolą. Decyzja ta pokazała, że Jan Paweł II zdał sobie sprawę ze skali i globalnego charakteru kryzysu spowodowanego wykorzystaniem seksualnym dzieci i młodzieży. Ta zmiana w stosowaniu i egzekwowaniu prawa była prawdziwie bezprecedensowa. Z perspektywy czasu widać, że okazała się ona punktem przełomowym w walce Kościoła z przestępstwami seksualnymi we własnych szeregach. W ślad za tymi decyzjami Jana Pawła II Stolica Apostolska zobowiązała wszystkie Episkopaty do wprowadzenia szczegółowych norm postępowania w takich przypadkach, przy równoczesnym respektowaniu prawa świeckiego.
6. Przejawem wzrastającej świadomości Papieża było jego przemówienie do kardynałów amerykańskich w kwietniu 2002 roku podczas spotkania, które było bezpośrednim następstwem fali ujawnień przestępstw wobec dzieci i małoletnich dokonanych przez osoby duchowne, sprowokowanej przez serię artykułów zamieszczonych w dzienniku „Boston Globe”. Dokonując diagnozy kryzysu, Jan Paweł II wskazał na ból osób zranionych przestępstwem. Ofiary nadużyć oraz ich rodziny zapewnił o „swojej głębokiej solidarności i trosce”. Zaznaczył przy tym, że zmierzenie się z tymi bolesnymi skutkami musi odmienić Kościół i uczynić go bardziej świętym. Podkreślił też, że kto krzywdzi młodych, jest tej świętości zaprzeczeniem i że „w kapłaństwie i życiu zakonnym nie ma miejsca dla tych, którzy krzywdziliby małoletnich”. Za istotną część problemu uznał też fakt, że „wielu czuje się zranionych sposobem podejścia hierarchów do tych przestępstw” oraz ich „decyzjami, które w skutkach okazały się błędne”. Podana przez Papieża diagnoza kryzysu jest zatem jasna, a kierunek działań, które mają uzdrowić sytuację – jednoznaczny.
7. Z przedstawionych działań Jana Pawła II wobec ujawniającego się coraz wyraźniej kryzysu wyłania się obraz Pasterza, który odważnie i zdecydowanie pragnął się z nim zmierzyć, będąc równocześnie świadomy, że kryzys ten może zagrozić zdolności Kościoła do właściwego pełnienia jego misji w świecie. Papież doszedł do wniosku, że tylko „Kościół, stawiający czoła problemowi wykorzystywania z jasnością i determinacją” może również pomóc społeczeństwu przeciwstawić się pladze przestępstw seksualnych wobec małoletnich i bezbronnych. Widząc, że wobec tego problemu punktowe odpowiedzi nie są wystarczającym rozwiązaniem, w 2001 roku Papież podjął decydujący krok i zmienił prawo, które stało się narzędziem dla całego Kościoła. Tą zmianą uruchomił proces oczyszczania Kościoła, kontynuowany przez jego następców: papieży Benedykta XVI i Franciszka.
Usiłując dzisiaj zrozumieć ówczesną sytuację, trzeba też uwzględnić dominującą wtedy także w Kościele mentalność dyskrecji. Jeśli więc nawet podejmowano jakieś działania, to jednocześnie panował lęk i opór przed ich transparentnym komunikowaniem.
Ponadto lektura raportu Stolicy Apostolskiej dotyczącego byłego kard. Theodora McCarricka każe stawiać pytania o to, w jakim stopniu Jan Paweł II był rzetelnie informowany przez powołane do tego organy, a w jakim stopniu pewne decyzje były podejmowane bez jego wiedzy na innych szczeblach władzy, zgodnie z kompetencjami. W każdym razie raport nt. McCarrica nie pokazuje jakiegokolwiek „tuszowania” czy „zamiatania pod dywan” przez Jana Pawła II przestępstw seksualnych, których dopuścili się duchowni.
Próba zrozumienia postawy i działań świętego Jana Pawła II może być dla nas szansą na uświadomienie sobie, że działanie Boże przechodzi przez zwykłe – uwarunkowane kontekstem dziejowym i osobistą historią – człowieczeństwo. Jest także dla nas drogą do głębszego zrozumienia świętości, która polega na heroicznym przeżywaniu wiary, nadziei i miłości. Papież wielką wrażliwością otaczał każdego człowieka, o czym świadczy jego życie i nauczanie. Ogłoszenie przez Kościół świętości człowieka nie jest stwierdzeniem jego bezgrzeszności, a tym bardziej bezbłędności, lecz uznaniem świadectwa jego więzi z Chrystusem, mimo i na przekór ludzkim ograniczeniom i uwarunkowaniom.
Bezspornym faktem jest, że Jan Paweł II był papieżem, który zgodnie z nabywaną wiedzą podjął zdecydowaną walkę z przypadkami wykorzystywania seksualnego dzieci i małoletnich przez niektórych duchownych oraz wprowadził obowiązujące w całym Kościele normy rozliczania tego typu przestępstw, podkreślając, że w „stanie kapłańskim i życiu zakonnym nie ma miejsca dla tych, którzy krzywdziliby młodych”. Rozpoczął jakże ważny i kontynuowany do dziś proces oczyszczenia Kościoła w tej sferze.
Jasna Góra, 14 listopada 2022 roku
W ostatnią niedzielę października biskup Janusz Stepnowski poświęcił nowy ołtarz w kościele parafialnym pw. św. Anny w Jelonkach.
Ołtarz wykonany ze szlachetnego kamienia został uroczyście poświęcony podczas specjalnego obrzędu - biskup odmówił modlitwę poświęcenia, a następnie namaścił mensę ołtarza olejem krzyżma, na której następnie spalone zostało kadzidło. Po okadzeniu ołtarza, okryto go obrusem i przyozdobiono kwiatami. Po zapaleniu świec nastąpiła centralna część obrzędu, mianowicie liturgia eucharystyczna, gdyż to przede wszystkim sprawowanie ofiary Mszy świętej uświęca ołtarz.
Zapraszamy do obejrzenia fotogalerii z uroczystości na stronie diecezjalnego Radia Nadzieja.
W niedzielę 18 września w Radulach odbyło się poświęcenie (konsekracja) kościoła i ołtarza. Uroczystościom przewodniczył ks. bp. Janusz Stepnowski. Wydarzenia te zbiegały się z odpustem parafialnym ku czci Matki Bożej Królowej Męczenników i 35-lecie erygowania parafii.
Jak mówił ks. proboszcz Arkadiusz - ”Wszystko zaczęło się w roku 1980. Wtedy to mieszkańcy Radul wystąpili do władz kościelnych i państwowych z prośbą o pozwolenie na budowę kaplicy dojazdowej. Po długich poszukiwaniach odpowiedniego terenu i działki blisko szkoły, plac pod budowę ofiarowali: Grażyna Sadowska, Marian Hrynaszewski i Bogusław Janucik. Rozpoczęła się nowa era w dziejach naszej społeczności, najpierw wsi Radule a potem okolicznych wsi. W październiku 1981 roku, w nocy, w szczerym polu postawiono ogromny krzyż. Budowę kaplicy (bo takie były pierwotne plany). Władze kościelne powierzyły ks. Piotrowi Zabielskiemu. Jesienią 1981 rozpoczęto budowę drewnianej kaplicy, która była już gotowa w kwietniu 1982 roku i służyła do 1986 roku. Odprawiano Msze św., nabożeństwa, nauczano religii. W drewnianej kaplicy odbyła się pierwsza pasterka 25 grudnia 1983 roku, podjęto też starania o budowę kościoła.
Wiosną 1982 roku do budowy kościoła i tworzenia parafii przystąpiły cztery wioski: Radule, Leśniki, Pajewo i Rzędziany. Rosły mury kościoła, z dnia na dzień rosły też wydatki. Ofiary były zbierane wszędzie, gdzie było możliwe, wiele w USA. Prace trwały ciągle. W styczniu 1986 ks. Zabielski razem z bratem przywieźli własnym transportem zabytkowe organy z Wiednia. Wczesną wiosną 1986 roku wznowiono prace przy budowie wieży. Wznoszono ją warstwami po 2,5 m. wysokości. 24 maja 1986 zakończono jej budowę. 1 listopada 1987 erygowano parafię. Kościół w Radulach ma wymiary: długość 42,5 m., szerokość 38,5 m., wysokość sklepienia 19 m., wysokość wieży 32 m. Pierwszym proboszczem parafii był ks. Piotr Zabielski, który spoczywa na miejscowym cmentarzu, kolejnym ks. Janusz Kubrak (proboszcz w latach 1989-1993), następnym ks. Zdzisław Godlewski (od 1993 do 2020), jestem 4 proboszczem parafii Radule. Z parafii pochodzą 4 księża zakonni. Obecnie parafia liczy 550 osób - 140 rodzin” – wspomina ks. Ryłka.
W uroczystościach wzięli udział m.in. księża z Kurii Łomżyńskiej, Seminarium, Radia Nadzieja, Domu Księży Emerytów, kapłani pochodzącym z parafii, księża z dekanatu Kobylin na czele z ks. Dziekanem Markiem Dembińskim, koledzy kursowi ks. proboszcza, zaprzyjaźnieni kapłani, licznie zaproszeni goście, władze miasta Tykocin, Szkoły Podstawowej w Radulach, sołtysi, radni, parafianie i ich rodziny. Szczególne podziękowanie ks. Arkadiusz wyraził ks. kan. Zdzisławowi Godlewskiemu - swojemu poprzednikowi. Oprawę muzyczną uroczystości uświetnił występ Orkiestry Dętej z Tykocina.
Po Mszy można było podziwiać wystawę przygotowaną specjalnie na tą okoliczność z Portem Kultury w Tykocinie. Wszyscy po skończonych Uroczystościach otrzymali widokówkę ze zdjęciami z historii parafii. Razem z proboszczem wyjedziemy już w najbliższy piątek i sobotę na pielgrzymkę dziękczynną za konsekrację do Częstochowy, Gidle i grobu bł. ks. Jerzego Popiełuszki, którego relikwie zostały umieszczone w poświęconym ołtarzu.
WDZIĘCZNI PARAFIANIE
Relację z uroczystości można obejrzeć na stronie radionadzieja.pl
W niedzielę 11 września w Sanktuarium bł. Stefana Wyszyńskiego w Zuzeli odbyła sie podwójna uroczystość: dziękczynienie za beatyfikację bł. Stefana Wyszyńskiego oraz diecezjalne dziękczynienie za tegoroczne plony.
Biskup Janusz Stepnowski w zaproszeniu na tę uroczystość zaznaczył, że "od prawie roku w Kościele w Polsce dziękujemy Bogu za wyniesienie do chwały ołtarzy Stefana Kardynała Wyszyńskiego. W dzień beatyfikacji naszego Rodaka, 12 września 2021 roku, ustanowiłem w Zuzeli Sanktuarium poświęcone Prymasowi Tysiąclecia. Nasza diecezja dzięki Bożej Opatrzności cieszy się tym pięknym owocem ziemi Zuzeli, Andrzejewa i Łomży w osobie błogosławionego Stefana."
Najnowsze sanktuarium diecezjalne stało się miejscem dziękczynienia za dar naszego Rodaka - Prymasa Tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego. W Zuzeli zgromadzili się licznie przedstawiciele rolników z terenu diecezji, aby podziękować za błogosławieństwo Boże w trudzie codziennej pracy na roli. Cała wspólnota diecezjalna dziękowała natomiast Bogu za dar ofiarnej pracy rolników, dzięki której możemy cieszyć się bochenkiem chleba na naszych stołach.
Kustosz Sanktuarium ks. Jerzy Krysztopa na początku uroczystości powitał zgromadzonych pielgrzymów. Podkreślił, że ten dzień uroczysty jest okazją do dziękczynienia za plony, za beatyfikację kardynała Wyszyńskiego oraz za ustanowienie kościoła parafialnego w Zuzeli sanktuarium. Zuzela jest szczególnym miejscem, które od wielu lat pokazuje piękne życie prymasa Wyszyńskiego, który bardzo wiele dobrego uczynił dla naszej ojczyzny, Europy i świata. Dzisiaj jako święty orędownik może nas wspomóc w dziesiejszych trudnych czasach. Zachęcił pielgrzymów, aby zanieśli przesłanie bł. Stefana Wyszyńskiego do wszystkich miejsc codzienności: rodzin, miejsc pracy oraz do różnych naszych społeczności.
Pasterz naszej diecezji w homilii podziękował pielgrzymom za przybycie na diecezjalne dziękczynienie pomimo deszczowej aury, która jednocześnie jest darem, o który wiele czasu modliliśmy się. Kaznodzieja zauważył, że kościół parafialny w Zuzeli był budowany w czasie dzieciństwa Stefana Wyszyńskiego. Stał się miejscem wzrostu jego wiary, gdzie dojrzewało jego powołanie. Jako dziecko młody Wyszyński widział ciężką pracę rolników. Biskup Janusz podkreślił, że dzisiejsza praca rolnika jest wymagająca. Rolnik w dzisiejszych czasach, a szczególnie hodowca, wakacji nie ma. Dzień dożynek diecezjalnych jest wielką wdzięcznością całej diecezji za pracę rolników. Uświadamiamy sobie, że żyjemy na naszej ziemi dzięki ich ciężkiej pracy.
Kaznodzieja zauważył, że słowo Boże ukazuje Izraelitów, którzy są syci i czują się bogaci. Gdy człowiek jest syty i ma dużo czasu, dochodzi do wniosku, że Bóg jest mu niepotrzebny. Czynili tak Izraelici, którzy wykonali sobie bożka ze złota. W dzisiejszych czasach, gdy do naszych domów nieraz zapukał wielki dostatek, człowiek Boga, któremu kiedyś zaufał, stara się przekształcić niczym plastelinę według własnego pragnienia. Nieraz współczesny człowiek zastępuje plejadę przykazań Bożych i kościelnych osobiście stworzonym bożkiem. Zdarza się, że i my czasami się gubimy. Zauważają to rodzice, którzy wiele wysiłku wkładają w wychowanie dzieci i widzą później, jak oni się gubią; brakuje im wartości i brakuje im Boga.
O naturze człowieka mówi ewangeliczna przypowieść o zagubionej owcy. W czasach błogosławionego Prymasa zapewne na łąkach zuzelskich były owce. Dzisiaj owce znikają z perspektywy życia rolnika. Naturą owcy, jak zauważył biskup Janusz, jest to, że ma bardzo słaby wzrok. I bardzo łatwo może się zgubić. Idzie zazwyczaj za pierwszą owcą, a kiedy ją zgubi, idzie za soczystą kępą trawy. W dzisiejszej przypowieści to pasterz gubi owce. Chrystus czuje się winny, że On tę owcę zgubił i stara się ją odnaleźć. Zostawia stado, by znaleźć tę zagubioną. My nieraz możemy się zagubić i zapominamy o tym, że gdy my gubimy Chrystusa, On nas szuka. Gdy to zrozumiemy, łatwiej jest nam Go odnaleźć w naszym życiu.
Na zakończenie homilii pasterz diecezji podziękował za obecność delegacjom z diecezji za podjęcie pielgrzymki wiary. Zaprosił uczestników, aby wracać do Zuzeli, gdzie Prymas Wyszyński nauczył się życia i chrześcijaństwa, gdzie widział jak ciężka i odpowiedzialna jest praca rolnika.
GALERIA z uroczystości dostępna na stronie radionadzieja.pl
Drodzy Bracia i Siostry, kochani Diecezjanie!
Od prawie roku w Kościele w Polsce dziękujemy Bogu za wyniesienie
do chwały ołtarzy Stefana Kardynała Wyszyńskiego. W dzień beatyfikacji naszego Rodaka, 12 września 2021 roku, ustanowiłem w Zuzeli Sanktuarium poświęcone Prymasowi Tysiąclecia. Nasza diecezja dzięki Bożej Opatrzności cieszy się tym pięknym owocem ziemi Zuzeli, Andrzejewa i Łomży w osobie błogosławionego Stefana.
Ubiegłoroczna uroczystość beatyfikacji bł. Prymasa Tysiąclecia z racji trwającej pandemii była skromna. Nie wszyscy, którzy mieli pragnienie wzięcia udziału w tych uroczystościach, mogli to uczynić. Z tej racji w tym roku zapraszam wszystkich Diecezjan: rodziny, młodzież, dzieci, członków grup modlitewnych, ruchów i stowarzyszeń kościelnych, osoby życia konsekrowanego i kapłanów, abyśmy razem jako wspólnota diecezjalna spotkali się na modlitewne dziękczynienie za dar błogosławionego Stefana Wyszyńskiego w Sanktuarium w Zuzeli. Będzie to także dzień dziękczynienia za tegoroczne plony, za ciężką i ofiarną pracę rolników. Wielu naszych Diecezjan żyje z rolnictwa. Wspólna modlitwa będzie dla każdego z nas okazją, aby Panu Bogu podziękować za ich wysiłek i prosić, by błogosławił wszystkim pracującym na roli i ich rodzinom.
Z modlitwą wdzięczności wszyscy zwróćmy się do Boga przez przyczynę Matki Bożej, Królowej Polski i bł. Stefana Wyszyńskiego w modlitwie wdzięczności i chwały. Niech niedziela 11 września 2022 roku będzie naszym diecezjalnym świętem. W oczekiwaniu na spotkanie i wspólną modlitwę z serca wszystkim błogosławię.
+ Janusz Stepnowski
Biskup Łomżyński
INFORMACJE PORZĄDKOWE:
Wydział Duszpasterstwa Ogólnego informuje, że tegoroczne, ogólnopolskie dożynki odbędą się na Jasnej Górze w dniach 3 - 4 września br. Uroczysta Msza św. dziękczynna z błogosławieństwem wieńców żniwnych będzie odprawiona w niedzielę dnia 4 września br. o godz. 11:00 przed Szczytem Jasnogórskim.
Diecezjalne dziękczynienie za wyniesienie na ołtarze bł. Stefana Wyszyńskiego oraz dziękczynienie za tegoroczne plony odbędzie się w Sanktuarium bł. Stefana Wyszyńskiego w Zuzeli 11 września br. wg następującego programu:
10:00 – Delegacje poszczególnych parafii gromadzą się z wieńcami i darem ołtarza na placu przy kościele. W tym czasie zgłaszają się także w sekretariacie dożynek.
11:00 – Prezentacja wieńców dożynkowych
12:00 – Uroczysta Msza św. pod przewodnictwem Biskupa Łomżyńskiego. Księża, którzy chcą wziąć udział w koncelebrze, biorą ze sobą szaty liturgiczne (albę i białą stułę).
Do udziału w dożynkach zapraszamy wszystkich wiernych, osoby życia konsekrowanego, członków grup modlitewnych, ruchów i stowarzyszeń kościelnych, a także szczególnie rolników oraz osoby i instytucje związane z rolnictwem.
Biskup Łomżyński zobowiązuje duszpasterzy ze wszystkich parafii naszej Diecezji do zorganizowania i wysłania na dożynki diecezjalne do Łomży delegacji z wieńcem dożynkowym i darem ołtarza oraz zorganizowania grup pielgrzymkowych wiernych do wzięcia udziału w uroczystościach dziękczynnych.
Prosimy Czcigodnych Księży Proboszczów o podanie do wiadomości wiernych Zaproszenia Biskupa Łomżyńskiego. Do końca sierpnia br. należy zgłaszać grupy pielgrzymkowe i delegacje rolników do Kustosza Sanktuarium w Zuzeli (ks. Jerzy Krysztopa. tel. 782 190 519) lub do Wydziału Duszpasterstwa Ogólnego (ks. Paweł Nocko, tel. 530 761 128; ks. Krzysztof Chodkowski,
tel. 600 872 618).
DO POBRANIA PLAKAT JPG
XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów
Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja
Diecezja Łomżyńska
Synteza synodalna
1. Przebieg Synodu w Diecezji Łomżyńskiej
Uroczyste otwarcie Synodu w Diecezji Łomżyńskiej nastąpiło w niedzielę 22 listopada 2021 r. pod przewodnictwem Biskupa Łomżyńskiego Janusza Stepnowskiego. Jednocześnie tego samego dnia otwarto proces synodalny w dekanatach. Uroczystościom przewodniczyli księża dziekani.
Opóźnienie w stosunku do ogólnokościelnej daty nastąpiło z powodu chęci lepszego przygotowania do praktycznego działania animatorów synodalnych w parafiach. Stąd od początku października do połowy listopada 2021 roku przeprowadzono spotkania formacyjne animatorów we wszystkich dekanatach Diecezji Łomżyńskiej. Kolejnym etapem było posiedzenie Diecezjalnej Rady Duszpasterskiej oraz Rady Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich Diecezji Łomżyńskiej. Tematyka spotkań została w całości poświęcona procesowi synodalnemu. Członkowie obu gremiów zastanawiali się też nad tym, jak skuteczniej przeprowadzić działania synodalne we wspólnotach parafialnych.
Diecezjalny Zespół Synodalny przyjął plan przeprowadzenia Synodu, a Sekretariat Synodu udostępnił także ankietę synodalną przygotowaną razem z Diecezją Warszawsko - Praską. Ponadto udostępniono specjalny adres e-mail dla osób z peryferii Kościoła.
Od 1 grudnia 2021 roku do 15 kwietnia 2022 roku odbywały się spotkania synodalne. Konsultacje przeprowadzono w około 150 zespołach synodalnych, w tym w trzech zespołach typowo młodzieżowych. Liczbę uczestników spotkań szacuje się na około 1200 osób. Przesłane do sekretariatu syntezy oraz wyniki ankiet posłużyły do utworzenia projektu roboczego syntezy diecezjalnej. Po dalszych konsultacjach sporządzono projekt syntezy, który został zaakceptowany podczas spotkania plenarnego w Łomży. Odbyło się ono w stolicy Diecezji, w Wigilię święta Miłosierdzia Bożego, w sobotę 23 kwietnia 2022 r.
Niniejsza synteza została przygotowana według wskazań zawartych w Vademecum Synodu o synodalności i zawiera się w trzech punktach:
- proces konsultacji
- tematyka spotkań zakończona sformułowaniem wniosków
- pierwsze owoce Synodu
2. Proces konsultacji
a) Najbardziej znaczące punkty procesu synodalnego
Należy stwierdzić, że proces synodalny w Diecezji jest czymś stosunkowo nowym. Łomżyński Kościół lokalny przeżył w swej prawie stuletniej historii zaledwie jeden synod diecezjalny (1995-2005). Co istotne, miał on raczej charakter kanoniczny, a nie pastoralny. W związku z tym, dla większości duchownych i świeckich, obecny proces synodalny stał się czymś nowym i obiecującym. W wypowiedziach kończących prace, przejawiał się entuzjazm oraz odkrycie metody współpracy w Kościele, którą jest synodalność.
b) Obiecujące przestrzenie konsultacji
Pierwszą szansą okazał się sam fakt spotkania. Pomimo tego, że spotkania miały różny charakter i dochodziło do pewnych napięć, doceniono możliwość spotkania się i wypowiedzenia swoich przemyśleń. Podkreślano, że wiele problemów bierze się z braku właściwej komunikacji. Wielu uczestników procesu synodalnego w Diecezji Łomżyńskiej podkreślało, że po raz pierwszy miały okazję służyć w budowaniu współodpowiedzialności za parafię i Kościół lokalny.
b) Problemy w ramach konsultacji
Problemy pandemiczne spowodowały spadek zainteresowania Synodem. Pracom synodalnym nie służyły też wskazania Biskupa Diecezjalnego dotyczące ograniczeń pandemicznych, a wśród nich zakaz spotkań w małych grupach. Próbowano przenieść prace do Internetu. Nie wszyscy jednak czuli się dobrze w przestrzeni online. Należy dodać, że duża grupa parafii nie podjęła w ogóle prac synodalnych. Jednocześnie zauważono, iż wiele do życzenia pozostawiała komunikacja wewnątrz parafii. Często duszpasterze nie przekazywali świeckim na czas potrzebnych informacji.
2. Tematyka spotkań zakończona sformułowaniem wniosków
a) Rozumienie sakramentalnej istoty Kościoła
Kościół jest miejscem udzielania sakramentów. Wierni, by dobrze z nich korzystać, powinni rozumieć ich naturę. Szczególne miejsce zajmuje Eucharystia, która jest źródłem i szczytem życia chrześcijańskiego, oraz sakrament pokuty i pojednania. Oba sakramenty posiadają charakter pedagogizujący. Sam Chrystus uczy miłości ofiarnej i przebaczania. Zadaniem kapłanów powinno być, zdaniem zespołów synodalnych, jak najczęstsze wyjaśnianie poszczególnych części Mszy św.: znaków, gestów i postaw. Pragnieniem wiernych jest również, aby podczas liturgii w dni powszednie obecny był w ramach liturgii słowa choć krótki komentarz do czytań (homilia). Ponadto postuluje się większą dostępność do sakramentu pokuty, który powinien być sprawowany bez pośpiechu z indywidualną nauką.
Szczególne znaczenie podczas Eucharystii posiada przepowiadanie (homilia). Aby głoszone homilie mogły przynosić właściwe owoce, powinny być głoszone językiem zrozumiałym. Należałoby częściej wyjaśniać pojęcia podstawowe, takie jak miłość, grzech, ofiara, post oraz przepowiadać słowo Boże w kontekście historycznym oraz współczesnym, jak i uwzględniającym czynniki egzystencjalne i społeczne.
b) Skomplikowane relacje duchownych i wiernych świeckich
Członkowie zespołów synodalnych z niepokojem obserwują pasywność osób świeckich w ich wspólnotach parafialnych, czyli słabe realizowanie obowiązków płynących z sakramentów chrztu i bierzmowania. Aby świeccy niezaangażowani w życie parafii poczuli się w niej jak u siebie, należy wrócić do soborowej koncepcji parafii jako wspólnoty wspólnot. Dlatego też wydaje się słuszne przywrócenie rzeczywistego funkcjonowania, bądź stworzenie od nowa, płaszczyzn komunikacji. Chodzi na przykład o rady parafialne: duszpasterską i ekonomiczną. Wiadomo, że głos decydujący należy zawsze do proboszcza, niemniej organy doradcze czy wspólnoty formacyjne, powinny służyć wiernym świeckim do właściwego wzrostu w Kościele.
Należy dodać, że w wielu miejscach utrudniony jest dialog między duchownymi i świeckimi. Tym samym powstaje problem formowania nowych wspólnot. Według świeckich członków grup synodalnych, może to mieć związek z konkretnymi starymi schematami, klerykalizmem i skostnieniem struktur.
c) Palący problem młodzieży
Kościół, by nie tracić młodego pokolenia, powinien wsłuchiwać się w głos młodzieży. Aby móc kształtować to pokolenie, trzeba najpierw je usłyszeć, dowiedzieć się, jakie mają problemy, czym żyją; tym bardziej, że nie mają oni dzisiaj religijnej formacji w rodzinach. Szczególne zadanie spoczywa tu, według grup synodalnych, na rodzicach, kapłanach i katechetach. Wydaje się, że postawa wsłuchiwania się, autentyzmu i szacunku są niezbędne do nawiązywania relacji z młodym pokoleniem.
d) Cierpiący członkowie wspólnoty
Kościół powinien zatroszczyć się przede wszystkim o swoje najsłabsze członki. W Kościele mamy wiele takich grup, jak rozwiedzeni czy chociażby członkowie szeroko pojętej grupy LGBT, którzy nie odeszli od wspólnoty Kościoła. Należy otoczyć ich szczególną troską poprzez różnego rodzaju inicjatywy: duszpasterstwo specjalistyczne, otwartość na ich sprawy ze strony kapłanów i świeckich, rozeznawanie ich problemów i oferowanie pomocy. Należy jednak w ramach takich działań ukazywać istotę nauki Kościoła.
e) Troska o jedność w łonie wspólnoty
Jednym z zadań Kościoła jest troska o jedność. Powinna ona przejawiać się zarówno w ramach Kościoła powszechnego, jak też na płaszczyźnie Kościoła lokalnego: diecezji czy parafii. Na płaszczyźnie lokalnej obserwuje się coraz częściej, według członków Synodu, zagrożenie jedności polegające na tworzeniu się dwóch frakcji. Pierwsza, tzw. liberalna, kontestuje część prawd doktrynalnych. Druga natomiast, bardziej rygorystyczna, nie uznaje na przykład Komunii św. na rękę czy optuje za sprawowaniem tylko Mszy św. w rycie trydenckim. Jeśli nie przekształci się tego sporu w drogę wzrostu ku różnorodności w Kościele, może dochodzić do bolesnych zranień i rozłamów.
f) Kościół wspólnotowy bardziej niż urzędowy
Członkowie zespołów synodalnych dostrzegli potrzebę podkreślenia, że Kościół ma stawać się bardziej wspólnotowy, a nie podążać w stronę rozbudowanego urzędu. Chodzi o przestrzeń, w której duszpasterze dostępni są dla ludzi, tworzą miejsca sprzyjające budowaniu więzi i zachęcające do dialogu. Należy stwierdzić, że duża część wiernych postrzega parafię jako "punkt usługowy". Zwłaszcza młodzież poszukuje jednak duchowych autorytetów, przewodników, dobrych spowiedników czy po prostu przyjaciół i pasterzy. Warto kłaść nacisk na wspomniane kwestie w czasie formacji seminaryjnej. Zespołom synodalnym chodziło również o to, aby podkreślić znaczenie pasji i autentyzmu w posłudze kapłańskiej.
g) Materialny aspekt wspólnoty Kościoła
Niezbędnym elementem funkcjonowania Kościoła, a zarazem newralgicznym i budzącym emocje, są finanse. W wielu krajach sprawa ta jest bardziej transparentna, na przykład wierni płacą podatek. W Polsce Kościół utrzymuje się z ofiar wiernych. Członkowie grup synodalnych uważają, że polski model jest korzystniejszy z uwagi na wymiar wychowawczy. Uczy on bowiem miłości, dzielenia się tym, co daje Bóg, czy postrzegania dóbr materialnych jako środków służących do zbawienia. Aby jednak model ten funkcjonował poprawnie i nie budził napięć, potrzebna jest maksymalna transparentność. Postuluje się składanie szczegółowych sprawozdań przedstawianych ogółowi wiernych. Można to czynić na przykład poprzez parafialną radę ekonomiczną. Wybrani członkowie takiego gremium powinni mieć głos doradczy w kontekście podejmowanych inwestycji.
3. Pierwsze owoce Synodu
Wydaje się, że spotkania synodalne pozwoliły po raz pierwszy wielu osobom zabrać głos w sprawach parafii. Być może dlatego niektóre głosy mają charakter krytyczny, choć wyrażają troskę o Kościół. Dzięki Synodowi podjęto w parafiach próbę poszukiwania dróg dotarcia do młodych. Spotkania synodalne doprowadziły do powstania wspólnot osób zatroskanych o losy Kościoła
i parafii. W części parafii postanowiono utworzyć grupy nowej ewangelizacji: ruchów i stowarzyszeń kościelnych. Niektórzy podkreślali, że dzięki Synodowi ruszyła pomoc uchodźcom z Ukrainy. Ponadto część syntez dekanalnych kończyła się wyrażeniem wdzięczności za drogę synodalną i wiary, że może ona zmienić styl funkcjonowania parafii i diecezji.
Łomża, 30 czerwca 2022 r.
N. 630/2022
Ks. dr Jacek CZAPLICKI
KOORDYNATOR DIECEZJALNY
PROCESU SYNODALNEGO
"W dniu 5 lipca, o godz. 7.00 z parafii pw. św. Antoniego w Ostrołęce, już po raz 23 wyruszy piesza pielgrzymka z Ostrołęki do Niepokalanowa. Trwa ona od 5 do 11 lipca. Jest to czas rekolekcji w drodze, który może umocnić naszą więź z Bogiem, jak również będziemy mogli przez wstawiennictwo Matki Najświętszej zanosić Dobremu Bogu wszystkie nasze dziękczynienia i prośby. Wśród nich będziemy modlić się przede wszystkim o trzeźwość naszego narodu, a także o pokój na świecie. Zachęcamy do wspólnego pielgrzymowania. Więcej informacji oraz kontakt na stronie FACEBOOK.COM/QTRZEŹWOŚCI i pod nr 696287667."